ၿမန္မာ႔သစ္ေတာက္ငွက္

သည္ေန႔ေတာ႔ ရြာသားတုိ႔၏ ထုံးစံအတုိင္း လုိင္းေပၚတြင္ ေတာလည္ထြက္ခဲ႔မိရာမွ ၿမန္မာ႔သစ္ေတာက္ငွက္တုိ႔ အေၾကာင္း စူးစမ္းေလ႔လာမိေပသည္။

ၿမန္မာ႔ သစ္ေတာက္ငွက္တုိ႔ အေၾကာင္းမေၿပာမီ သစ္ေတာက္ငွက္အေၾကာင္း ေယဘုယ်ေဆြးေႏြးလုိသည္။

သစ္ေတာက္ငွက္သည္ သစ္ေတာ၊သစ္အုပ္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႔ၿပီး သစ္ပင္ေတြေပၚမွာ ေနထုိင္ေလ႔ရွိသည္႔ ငွက္အမ်ိဳးအစားၿဖစ္သည္။

အရြယ္အစား

သစ္ေတာက္ငွက္တုိ႔ကုိ အေသး၊အလတ္ႏွင္႔ အလယ္အလတ္အဆင္႔အၾကီးစား ငွက္မ်ား အေနၿဖင္႔ သုံးမ်ိဳးေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။ အၾကီးဆုံး သစ္ေတာက္ငွက္သည္ (၁၉) လက္မမွ (၂၁) လက္မ အထိ အရွည္ရွိၿပီး (၁) ေပါင္ မွ (၁.၂၅) ေပါင္ အေလးခ်ိန္ ထိ ရွိသည္။ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္း မွာ (၄) ႏွစ္မွ (၁၁) ႏွစ္ထိ အသက္ရွင္ ေနထုိင္ၾကသည္။

ထူးၿခားသည္႔ ၀ိေသသ

၄င္းတုိ႔သည္ ၄င္းတုိ႔၏ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ထူးၿခားမႈ ႏွင္႔ ေနထုိင္က်က္စားရာ ေနရာေဒသ တုိ႔ ေၾကာင္႔ လူသိမ်ား ထင္ရွားသည္႔ ငွက္မိ်ဳးပင္ၿဖစ္သည္။ အထူးသၿဖင္႔ ေဆာက္သြားကဲ႔သုိ႔ ထက္ၿမက္ေသာ ႏႈတ္သီးမ်ား အသုံးခ်၍ သစ္ပင္၏ပင္စည္ ကုိ ထုိးေဖာက္ကြဲအက္ေစ၍ အထဲရွိ ပုိးမႊားမ်ားကုိ စားသုံးၿခင္းၿဖင္႔ ေတာင္သူလယ္သမား မ်ားကုိ အကူအညီေပးသည္႔ မိတ္ေဆြငွက္မ်ားၿဖစ္ေပသည္။ ထုိ႔ၿပင္ ႏႈတ္သီးကုိ အၿခားအပင္ငယ္မ်ားေအာက္ရွိ ပုိးမႊားမ်ား ရွာေဖြရန္ ေၿမကုိ တူးဆြၿခင္း၊ အသုိက္အၿမံဳေဆာင္လုပ္ၿခင္းတုိ႔ အတြက္လည္း အသုံးၿပဳၾကေပသည္။

ထူးၿခားသည္႔ ၀ိေသသမွာ ေရွ႕ ဘက္သုိ႔ ထုိးထြက္သည္႔ ေၿခေခ်ာင္း ႏွစ္ေခ်ာင္း၊ ေဘးဘက္ သုိ႔မဟုတ္ ေနာက္ဘက္ သုိ႔ ထုိးထြက္သည္႔ ေၿခေခ်ာင္း ႏွစ္ေခ်ာင္း ပါရွိၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။ ယင္း၀ိေသသေၾကာင္႔ပင္ ၎တုိ႔သည္ ခႏၶာကုိယ္ ကုိ သစ္ပင္ ပင္စည္ ၿဖင္႔ ေထာင္႔မွတ္က် က်က္ေၿခခတ္၍ အထက္၊ ေအာက္ သြားလာႏိုင္ၾကေပသည္။

အစားအစာ

အဓိက အစားအစာမွာ အင္းဆက္ပုိးမႊားမ်ား၊ သစ္သီးမ်ား၊ ႏွင္႔ အခြံမာ အသီးမ်ား ၿဖစ္သည္။

အမ်ိဴးကြဲ ႏွင္႔ အေရအတြက္

ကမၻာေပၚတြင္ သစ္ေတာက္ငွက္ မ်ိဴးကြဲမ်ား (၂၈) မ်ိဳးရွိၿပီး မ်ိဴးစိတ္ (၂၁၅) မ်ိဳး ထပ္မံခြဲၿခားနုိင္ေပသည္။ တိက် သည္႔ သစ္ေတာက္ငွက္ အေရအတြက္ ကုိ ကမၻာေပၚတြင္ သုေတသန ၿပဳ ေကာက္ယူထားၿခင္း မရွိေသးပါ။

မိတ္လုိက္ရာသီ

အမ်ိဳးကြဲ အမ်ိဳးမ်ဳိးေပၚ မူတည္၍ ကြဲၿပားၾကသည္။

သိုက္ၿမဳံဥ ႏွင္႔ မ်ိဳးပြားၿခင္း

ဥ (၄) လုံး ခန္႔ အထိ ဥၾကသည္။အမိ ႏွင္႔ အဖ တုိ႔သည္ သစ္ပင္၏ အေခါင္းတြင္ အသုိက္ေဆာက္၍ ဥမ်ား ကုိ မ်ိဴးပြားေစသည္။ ဥ စဥခ်ိန္မွ အေကာင္ေပါက္ခ်ိန္အထိ (၂)ပတ္ခန္႔ အခ်ိန္ယူသည္။ ေမြးကင္းစ သစ္ေတာက္ငွက္သည္ အေတာင္မ်ား မပါရွိေသးပဲ အၿမင္အာရုံလည္း မရရိွေသးေပ။ေမြးကင္စ သားသမီး မ်ားကုိ အမိ၊အဖ အနက္ တစ္ေကာင္မွ ေစာင္႔ေရွာက္၍ တစ္ေကာင္မွာ အားလုံးအတြက္ အစာရွာရေပသည္။ အေကာင္ေပါက္ သားငယ္ မ်ားအတြက္ အရြယ္ေရာက္၍ အသုိက္မွ ထြက္ခြာႏုိင္သည္အထိ (၂၅) ရက္မွ ရက္ (၂၀) ထိ ၾကာၿမင္႔ေပသည္။

ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေတြ႔ရွိနုိင္ေသာ သစ္ေတာက္ငွက္ အမ်ိဳးအစား တခ်ိဳ႕ ကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေသာ ေနရာႏွင္႔တကြပူးတြဲတင္ၿပအပ္ပါသည္။

အမ်ိဳးအစား	က်က္စားရာ ေနရာ
ရင္က်ား သစ္ေတာက္ငွက္	၀ိတုိရိယေတာင္
ဒါဂ်ီလင္း သစ္ေတာက္ငွက္	၀ိတုိရိယေတာင္
၀မ္းဗုိက္နီညုိ သစ္ေတာက္ငွက္	၀ိတုိရိယေတာင္
ခရမး္ရင္သားရွိ သစ္ေတာက္ငွက္	၀ိတုိရိယေတာင္၊ ဖုန္ကမ္ရာဇီ
လည္ေခ်ာင္းနက္ သစ္ေတာက္ငွက္	၀ိတုိရိယေတာင္
ရင္ပုတ္ သစ္ေတာက္ငွက္	ေရႊစက္ေတာ္
လည္ေခ်ာင္းပုတ္ သစ္ေတာက္ငွက္	ေရႊစက္ေတာ္
လည္ေခ်ာင္းၿဖဴ သစ္ေတာက္ငွက္	ေရႊစက္ေတာ္
မီးခုးိဦးထိပ္ သစ္ေတာက္ငွက္	ေရႊစက္ေတာ္
ေခါင္းညဳိ သစ္ေတာက္ငွက္	ဖုန္ကမ္ရာဇီ
မီးေတာက္ၿမီး သစ္ေတာက္ငွက္	ဖုန္ကမ္ရာဇီ
အနီေရာင္အၿမီး သစ္ေတာက္ငွက္	ဖုန္ကမ္ရာဇီ
နီညဳိေတာင္ပံ သစ္ေတာက္ငွက္	ဖုန္ကမ္ရာဇီ
ထူးစက္ေၿပာက္ သစ္ေတာက္ငွက္	-
သံေၿခးေရာင္၀မ္းဗုိက္ သစ္ေတာက္ငွက္	-
ရင္ထုိး သစ္ေတာက္ငွက္	ဖုန္ကမ္ရာဇီ
၀ါၾကန္႔လည္ပင္း သစ္ေတာက္ငွက္	-
၀ါၾကန္႔မီးခုိး သစ္ေတာက္ငွက္	အေလာင္းေတာ္ ကႆပ
ၿမဲစိမ္းေက်ာ သစ္ေတာက္ငွက္
ထူးၿခားေက်ာက္ခဲေရာင္ သစ္ေတာက္ငွက္	အေလာင္းေတာ္ ကႆပ
ၿမဲစိမ္းေက်ာ သုံးေခ်ာင္းေထာက္ သစ္ေတာက္ငွက္	-
ထူးၿခားမီးေတာက္ေက်ာ သစ္ေတာက္ငွက္	အေလာင္းေတာ္ ကႆပ

ပုံ(၁) ၀ါၾကန္႔မီးခုိး သစ္ေတာက္ငွက္ထီး ပံု(၂) ထူးၿခားေက်ာက္ခဲေရာင္ သစ္ေတာက္ငွက္မ

ပုံ(၃) ထူးၿခားမီးေတာက္ေက်ာ သစ္ေတာက္ငွက္

ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဖုန္ကမ္ရာဇီ၊အေလာင္းေတာ္ကႆပ၊ ေရႊစက္ေတာ္ သည္႔ နယ္ေၿမမ်ားတြင္ သစ္ေတာက္ငွက္မ်ား ထူထပ္စြာ ေနထုိင္က်က္စားၾကေၾကာင္း ဖတ္ရႈမွတ္သားရသည္။ ၎စာရင္းသည္ နုိင္ငံၿခားသား ခရီးသြားမ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ားမွ သိရွိရသၿဖင္႔ ေဖးမဲ႔ေတာမ်ားႏွင္႔ ခရီးသြးတုိ႔ စိတ္၀င္စားသည္႔ ေနရာမ်ားတြင္သာ ေကာက္ယူမွတ္တမ္းတင္ထားေၾကာင္း သိသာေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ သဘာ၀ ေတာေတာင္ ေရေၿမ သစ္ေတာတုိ႔ ထူထပ္ေသာ ၿမန္မာနုိင္ငံတြင္ သစ္ေတာက္ငွက္ မ်ိဳးကြဲမ်ား ယခုထက္ ပုိမိုေပါမ်ား၍ ရွိမည္မွာ အမွန္မေသြပင္ၿဖစ္သည္။ စာေရးသူေနထုိင္သည္႔ေက်းရြာ၌ပင္ သစ္ေတာက္ငွက္မ်ိဳးမ်ားစြာ ရွိေပသည္။

အေလာင္းေတာ္ ကႆပ ကုိ လာလွည္သည္႔ ခရီးသြားဧည္႔သည္ ပါေမာကၡေတြသည္ပင္လွ်င္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၊ ဒဲ႔ဒရိတ္ ၿပည္နယ္၌ သစ္ေတာက္ငွက္ သုေတသန ၿပဳလုပ္ရန္ အေလာင္းေတာ္ ကႆပ မွ သစ္ေတာက္ငွက္DNA ရယူသြားခ်ိန္တြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ၿမန္မာေတြ ဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ၾကေသးေပ။ ကမၻာ႔သိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ သစ္ေတာက္ငွက္ မ်ိဳးကြဲမ်ားစြာ အဘယ္အေၾကာင္းအရင္းေပၚေတြမူတည္ ကြဲၿပားၿခားနားသည္ကုိ သိရွိရန္ သုေတသန အပူတၿပင္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကေပၿပီ။

သုိ႔ၿဖစ္ပါ၍ ၿမန္မာႏုိင္ငံရွိ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနဆုိင္ရာမ်ား၊ ဘာသာရပ္ေလ႔လာ ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ား အေနၿဖင္႔ သစ္ေတာက္ငွက္တုိ႔ အေၾကာင္းကုိ သုေတသန ၿပဳလုပ္၍ မွတ္တမ္းၿပဳစုအပ္ေပသည္။

( မွတ္ခ်က္ - ဤေဆာင္းပါးတြင္ သုံးႏႈန္းထားေသာ သစ္ေတာက္ငွက္ အမည္မ်ားသည္ စာေရးသူ၏ ဘာသာၿပန္ဆုိမႈပင္ၿဖစ္သည္။ စာေရးသူသည္ လက္ရွိ သစ္ေတာက္ငွက္မ်ိဳးကြဲမ်ား ကုိ အမည္မေပးရေသးဟု ယူဆပါ၍ ယခုကဲ႔သုိ႔ နာမည္ေပးၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ နာမည္ ေပးၿပီး အဖြဲ႔အစည္းၿဖင႔္သတ္မွတ္ထားေသာ နာမည္မ်ား စနစ္တက် ရွိပါလွ်င္ ေစာဒက တက္ၾကပါရန္ ဖိတ္ေခၚပတ္အပ္ပါသည္။

ဤေဆာင္းပါးကုိစီးပြားၿဖစ္အတြက္ မည္သည္႔ နည္းၿဖင္႔ၿဖစ္ေစ အသုံးၿပဳလုိပါက စာေရးသူ ခြင္႔ၿပဳခ်က္ယူၾကရန္ ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ အကယ္၍ တစ္သီးပုဂၢလိက အသုံးၿပဳလုိပါကဤဘေလာ႔ဂ္ အမည္ ၿဖစ္ေစ၊စာေရးသူနာမည္ၿဖစ္ေစ ညႊန္းဆုိေဖာ္ၿပရန္ ေတာင္းပန္ပါသည္။

ဆက္လက္၍လည္း ၿမန္မာ႔ သစ္ေတာက္ငွက္မ်ား အေၾကာင္းကုိ ေစာင္႔ၾကည္႔ မွတ္တမ္းတင္သြားေပးပါမည္။)

အညြန္းအကုိးမ်ား

၁။ http://www.defenders.org/wildlife_and_habitat/wildlife/woodpeckers.php

၂။ http://myanmartravelinformation.com/mti-ecotourism/alaungdaw-kathaphar.htm

၃။ http://www.birds.cornell.edu/AllAboutBirds/conservation/success/myanmar

၄။ http://bio.fsu.edu/~jameslab/woodpkr.html

၅။ http://www.pbase.com/lilwings/piciformes

၆။ http://www.birdtourasia.com/myanmarreport06.html